ابهام در هماهنگی صداوسیما با آبفا در پخش نقشه شبکه آبرسانی پایتخت | سخنگوی صنعت آب: نمیتوانم تأیید یا رد کنم

عیسی بزرگزاده، سخنگوی شرکت آب و فاضلاب، در واکنش به انتشار تصاویر مرکز کنترل آب تهران توسط صداوسیما، از نبود اطلاعات کافی برای تأیید یا رد هماهنگیهای لازم سخن گفت. او با تأکید بر اینکه نمیتواند تمام روندها را کنترل کند، انتشار بیانیه صنعت آب را تلاشی برای پاسخگویی به دغدغههای افکار عمومی دانست و در عین حال، از حساسیت مردم نسبت به امنیت زیرساختها قدردانی کرد.
در روزهایی که تابستان داغ ایران با سایه سنگین بحران کمآبی بر زندگی مردم گسترده شده، پخش یک گزارش خبری از صداوسیما، از مرکز کنترل شبکه آبرسانی تهران، موجی از نگرانیها و انتقادها را در فضای رسانهای و کارشناسی کشور برانگیخته است؛ گزارشی که بهزعم برخی از فعالان رسانهای، حاوی تصاویری از اطلاعات حساس و طبقهبندیشده این شبکه زیرساختی بوده است که میتواند در دوره پس از جنگ، اطلاعات مهمی را به راحتی به دشمن واگذار کند.
یاشار سلطانی، روزنامهنگار و فعال رسانهای، در واکنش به این اقدام، در فضای مجازی نوشت: «صداوسیما نقشه خیلی محرمانه شبکه آب تهران را پخش کرد! نفوذ همیشه از درِ پشت نمیآید؛ گاهی با آنتن زنده تلویزیون میآید!» این اظهارنظر بهسرعت مورد توجه کاربران، فعالان امنیتی، کارشناسان آب و حتی برخی نمایندگان قرار گرفت.
صداوسیما در واکنش به این انتقادات، با انتشار توضیحاتی از سوی واحد خبر خود، ضمن دفاع از محتوای گزارش پخششده اعلام کرد: «گزارش یادشده با هماهنگی کامل با حراست شرکت آب و فاضلاب و تحت نظارت کارشناسان مسئول تهیه شده و در آن هیچگونه اطلاعاتی که از منظر امنیتی یا عملیاتی طبقهبندی شود، نمایش داده نشده است.» این مجموعه همچنین تأکید کرد که «چنین گزارشهایی از قبل نیز توسط رسانههای مختلف منتشر شده و صرفاً تصویری کلی از روند مدیریت شبکه و بدون نمایش جزئیات فنی تهیه شدهاند.»
شرکت آب و فاضلاب استان تهران هم با صدور اطلاعیهای، درباره گزارش خبری تهیه شده توسط خبرگزاری صدا و سیما از مرکز کنترل وهماهنگی آب تهران توضیح داد.
براساس اعلام این شرکت، مرکز کنترل و هماهنگی آب تهران در طول ایام سال به طور عادی محل بازدید مدیران، مسئولان و گروههای مختلف ازجمله نمایندگان رسانههای گروهی بوده و در طول این بازدیدها اطلاعات و دادههای مرکز براساس سطوح و طبقه بندیهای تعریف شده در معرض نظر بازدیدکنندگان قرار میگیرد و در جریان تهیه گزارش خبری اخیر توسط همکاران سازمان صدا و سیما، این موارد به صورت کامل رعایت و لحاظ شده است.
عیسی بزرگزاده سراغ سخنگوی شرکت آب و فاضلاب درباره سطح هماهنگیها برای نمایش نقشه آب تهران که یک نقشه امنیتی است، به رویداد ۲۴ گفته: «در کشوری با این وسعت، نمیتوان دقیقاً دانست چه کسی با چه کسی تماس میگیرد، چه نامهنگاریهایی انجام میشود و محتوای این ارتباطات چیست. من بهعنوان سخنگو نمیتوانم تمام روندها و اتفاقات را کنترل کنم، چرا که اطلاعات کافی در اختیارم نیست و نه میتوان تایید کنم و نه رد کنم که هماهنگیهای لازم صورت گرفته بود»
بزرگزاده با اشاره به انتشار برخی جزئیات در بیانیه رسمی صنعت آب کشور تصریح کرد: «هدف از انتشار بیانیه، پاسخگویی به دغدغههای مردم و رسانهها بود. ما ترجیح دادیم جزئیات فنی را از زبان مسئولان مطلع و در زمان مناسب توضیح دهیم.»
او درباره احتمال وجود تهدید امنیتی در پی انتشار این تصاویر گفت: «اگرچه این تصاویر فاقد اطلاعات و مختصات یک نقشه استاندارد بودند. با این حال، بخش آب کشور قدردان همه ایراندوستانی است که نسبت به امنیت زیرساختهای مهم حساسیت دارند، و به همین خاطر، ما نسبت به انتقادات وارده واکنش مثبت و مقتضی نشان خواهیم داد.»
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که آیا صداوسیما با «آبفا» هماهنگ کرده بود یا خیر؛ تنها به گفتن یک جمله بسنده کرد: «آنها زحمت کشیدند و دغدغهمند هستند.»
آیا اطلاعات حیاتی کشور به خطر افتاده است؟
سابقه رسانه ملی در افشای ناخواسته یا نسنجیده برخی دادههای حساس – چه در حوزههای نظامی، چه زیرساختی – برای منتقدان این پاسخ کافی نیست. در عصری که تهدیدات سایبری و جنگهای ترکیبی به شکل روزافزون پیچیدهتر میشوند، حتی نمایش یک پلان از نقشههای عملیاتی، مسیرهای انتقال آب یا ساختار مدیریتی میتواند دستاویزی برای طراحی حملات هدفمند یا عملیاتهای خرابکارانه باشد.
از سوی دیگر، حساسیت موضوع زمانی دوچندان میشود که به یاد بیاوریم نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، طی سالهای اخیر بارها در سخنرانیهای عمومی خود از «ضعف آبی ایران» سخن گفته و حتی در مواردی مدعی شده که اسرائیل آماده است به مردم ایران برای عبور از بحران آب کمک کند. چنین اظهاراتی اگرچه با نیتهای سیاسی و تبلیغاتی مطرح میشوند، اما نمیتوان بیتوجه از کنار واقعیت آن گذشت که موضوع آب و زیرساختهای مرتبط با آن، در نگاه دشمنان ایران نیز بهعنوان یک نقطه آسیبپذیر شناخته شده است.
بحران آب در ایران دیگر صرفاً یک چالش زیستمحیطی یا فنی نیست؛ بلکه به مسئلهای ملی و راهبردی تبدیل شده است. فرسودگی شبکههای آبرسانی، افزایش انشعابات غیرمجاز، قطعیهای مکرر، کاهش فشار در برخی مناطق شهری و روستایی، تهدیدات بهداشتی ناشی از کیفیت پایین آب، و همزمانی این بحران با فشارهای سیاسی، تحریمها و ناآرامیهای منطقهای، همه و همه باعث شدهاند تا هر تصمیم یا اقدام رسانهای درباره این موضوع، در ترازوی امنیت ملی نیز سنجیده شود.